Echt?

Fotocollectie Grand Foulard

Twee chic geklede mensen. Zij rookt een sigaret, hij een sigaartje. De vrouw kijkt in een dun boekje, met een gefascineerde, bijna schalkse blik. De man kijkt met haar mee en grinnikt. Waar kijken ze naar? Wat zien ze? Iets ondeugends, vermoed ik.

Ik twijfel. Is deze foto echt? Ik bedoel: geeft deze foto een spontaan moment weer, of is er sprake van enscenering? Ik ben geneigd om het laatste te geloven. Voor mij oogt de foto te mooi uitgelicht, te fraai van compositie, te perfect. En het stel lijkt zich totaal niet bewust van de fotograaf die nooit ver van hen af kan staan. De foto lijkt te mooi om echt te zijn.

Hij doet me denken aan de serie Un Regard Oblique van Robert Doisneau (1912-1994), een van de beroemdste straatfotografen uit het midden van de vorige eeuw. In 1948 verstopte Doisneau zijn camera in de etalage van een Parijse antiekwinkel en maakte een serie foto’s van de blikken van voorbijgangers op het vrouwelijk naakt in de etalage. Ook bij die serie heb ik zo mijn twijfels.

Robert Doisneau, Un Regard Oblique, 1948
Robert Doisneau, Un Regard Oblique, 1948

Doisneau heeft een indrukwekkend oeuvre nagelaten. Hij was opvallend vaak op het juiste moment op de juiste plek. Je kan ook zeggen dat hij ontzettend veel geduld had en wachtte tot het juiste moment zich voordeed. Maar het is ook bekend dat hij ‘het moment’ af en toe een handje hielp, zoals met De Kus, zijn iconische foto  Le Baiser de l’hôtel de ville uit 1950. Die opname was geen toevalstreffer, geen kwestie van het juiste moment op de juiste plaats. Hij liet twee acteurs-in-opleiding elkaar diverse malen zoenen tot hij de ultieme opname had gemaakt. Het resultaat is prachtig, maar helaas te mooi om echt te zijn.

Robert Doisneau, Le Baiser de l’hôtel de ville, 1950